نحوه تبدیل نیروی پیش تنیدگی مبحث دهم به نیرو گشتار ترک متر برای کنترل پیش تنیدگی پیچ ها

در صورت استفاده از پیچ‌های پرمقاومت، نیاز به یک نیروی پیش تنیدگی است. پیچ‌ها همراه با یک مهره بکار می‌روند. بسته به نوع کاربرد، ممکن است به واشر هم نیاز باشد. در صنعت ساختمان از پیچ‌هایی که کله و مهره هر دو بصورت شش وجهی هستند، استفاده می‌شود. در AISC مقدار نیروی پیش‌تنیدگی برابر ۷۰% مقاومت کششی نهایی پیچ‌ها با در نظر گرفتن سطح مقطع زیر دنده‌ها پیشنهاد می‌شود. در اتصالات اصطکاکی استفاده از واشر الزامی است. از سال ۲۰۰۵ استفاده از دو واشر، یکی در زیر کله پیچ و دیگری در زیر مهره الزامی می‌باشد.

هیچگاه در نقشه‌های اجرایی برای پیش‌تنیدگی پیچ‌های پرمقاومت، لنگر پیش‌تنیدگی ندهید، همیشه از نیروی پیش‌تنیدگی استفاده شود. زیرا لنگر پیش‌تندگی برای پیچ‌های مختلف و شرایط آب و هوایی مختلف، کاملاً متفاوت است. حتی آلودگی محیط نیز می‌تواند بر این لنگر تاثیر زیادی خواهد داشت.

میزان نیروی پیش تنیدگی ایجاد شده در پیچ‌ها بایستی طبق جدول ۱۰-۲-۹-۷ مبحث دهم باشد. مقادیر لنگر پیش تتیدگی داده شده در جدول ۱۰-۴-۳ و ۱۰-۴-۴ مبحث دهم چندان قابل اتکا نیست و بسته به نوع روغن تولید استفاده شده در کارخانه تولید پیچ و شرایط محیطی کارگاه، متغییر است.

 برای پیش تنیدگی در پیچ‌های اصطکاکی یکی از روش‌های زیر پیشنهاد می‌گردد:

طبق FEMA 353 داریم:

Inspection procedures shall be written specifically for the installation and pretensioning methods to be used, i.e. turn-of-nut method, calibrated wrench method, twist off bolt method, or direct tension indicator method.

۱- برای پیش‌تنیده کردن پیچ‌ها استفاده از Tension-Control Bolts یا همان پیچ‌های کنترل کشش توصیه می‌شود. در این پیچ‌ها زائده‌ای در انتهای آنها وجود دارد که پس از سفت کردن پیچ به میزان پیش‌تنیدگی، کنده می‌شود. این پیچ‌ها مطابق استاندارد ASTM F1852 ساخته می‌شوند. استفاده از این پیچ‌ها ضریب اطمینان را در پروژه به میزان بالایی زیاد نموده ولی هزینه‌ای اضافی تحمیل می‌کند.

۲- برای پیش‌تنیده کردن پیچ‌ها استفاده از Direct Tension Indicators یا همان واشرهای DTI توصیه می‌شود. بر روی این واشرها زائده‌هایی نصب شده و این واشرها بین مهره و صفحه قرار می‌گیرند، با سفت کردن پیچ، این زائده‌ها صاف می‌شوند. این واشرها در استاندارد ASTM F959 مشخص شده‌اند.

۳- استفاده از آچار برقی که بصورت Self-Torque Control هستند، توصیه می‌شود که نیروی پیش تنیدگی را نشان می‌دهد.

۴- روش کنترل گشتاور (ترک مترها) قابل قبول است به شرطی که:

دستگاه اسکیدمور در کارگاه موجود باشد. (دائما در پروژه نیروی پیش تنیدگی و گشتاور را بدست آوریم). این یک روش مناسب است. با استفاده از دستگاه اسکیدور میتوانید گشتاور مورد نیاز را متناسب با نیروی پیش تنیدگی لازم را تعیین نمایید.

نیروی و گشتاور بصورت مدام با هم کالیبره شوند.

۵- روش کشیدن پیچ یک روش مناسب است. در این روش کله پیچ را می‌کشند و بعد مهره را سفت می‌کنند (به میزان مورد نیاز).

۶- اگر از روش‌های فوق استفاده نشود، ایده‌آل‌ترین انتخاب استفاده از روش turn-of-nut (کنترل زاویه‌ای) و روش ترک متر کنترل مضاعف شود.

منبع: دکتر علیرضایی /t.me/AlirezaeiChannel