کنترل دریفت، نامنظمی پیچشی و محاسبه ضریب تشدید حداقل خروج از مرکزیت تصادفی
نامنظمی پیچشی: در مواردی که حداکثر تغییرمکان نسبی در یک انتهای ساختمان در هر طبقه، با احتساب پیچش تصادفی و با منظور کردن Aj=1 بیشتر از 20درصد متوسط تغییرمکان نسبی در دو انتهای ساختمان در آن طبقه
باشد. در این موارد نامنظمی”زیاد” و در مواردی که این اختلاف بیشتر از 40 درصد باشد، نامنظمی”شدید” پیچشی توصیف میشود
نامنظمیهای پیچشی تنها در مواردی که دیافراگمهای کف ها صلب و یانیمه صلب هستند کاربرد پیدا میکند
سؤالات متعددی در مورد نحوه کنترل دریفت طبقات، نامنظمی پیچشی و محاسبه ضریب تشدید حداقل خروج از مرکزیت تصادفی، Aj، مطرح میشود، خصوصاً در مورد گزینه‌های نرم‌افزار ETABS سؤالات بیشتر مطرح است. در ادامه به‌اختصار به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته میشود.
1- برای کنترل دریفت طبقات چنانچه دیافراگم صلب یا نیمه صلب وجود داشته باشد، از گزینه Diaphragm استفاده میشود و نیازی به کنترل دریفت با استفاده از گزینه Story نیست.
2- چنانچه سازه نامنظمی پیچشی نداشته باشد، مطابق استاندارد 2800 می‌توان دریفت مراکز جرم طبقات را محاسبه کرد. در این حالت می‌توان از گزینه Diaphragm Center of Mass Displacement استفاده کرد و با کمک نرم‌افزار Excel دریفت طبقات را محاسبه نمود. اگر سطح زیربنای طبقات یکسان نباشد استفاده از این روش با خطا مواجه است.
3- به‌جای استفاده از روش بند 2، چنانچه پلان سازه تقریباً منظم باشد، می‌توان به‌سادگی از گزینه Diaphragm Max/Avg Drift استفاده کرد و در پنجره ظاهرشده از گزینه Avg Drift استفاده کرد. این گزینه تقریباً همان دریفت مرکز جرم خواهد بود.
4- چنانچه سازه نامنظمی پیچشی داشته باشد، باید حتماً از گزینه Diaphragm Max/Avg Drift استفاده شود و در پنجره ظاهرشده باید حتماً ستون Max Drift برداشت شود و با مقدار مجاز مقایسه گردد (دریفت در لبه‌های ساختمان). در این حالت نیازی نیست از گزینه Story Drift استفاده شود.
5- برای کنترل نامنظمی پیچشی باید از گزینه Diaphragm Max/Avg Drift استفاده شود. همچنین چنانچه دیافراگم نیمه صلب باشد، باید برای انجام این کنترل دیافراگم را صلب کرده و این کنترل انجام گیرد.
6- برای محاسبه ضریب تشدید خروج از مرکزیت، Aj، باید از گزینه Story Max/Avg Displacements استفاده شود. در این حالت نیز چنانچه دیافراگم نیمه صلب باشد، باید برای برداشت نتایج این کنترل دیافراگم را به حالت صلب تغییر داد.
نکته: در ETABS9.7.4 امکان انجام کنترل نامنظمی پیچشی به صورت مستقیم از خروجی نرم افزار وجود ندارد و باید حتما به صورت دستی این کنترل انجام شود!
تغییرمکان های داده شده در ایتبس 9 به صورت مطلق هستند و می بایست تفاضل آن ها از طبقه پایین تر حساب شده و سپس تغییر مکان حداکثر نسبی را به تغییر مکان حداکثر مطلق تقسیم کرد
در مواردی که ساختمان مشمول نامنظمی پیچشی موضوع بند1-7-1 استاندارد 2800 میشود، برون مرکزی اتفاقی حداقل باید در ضریب بزرگنمایی ،Ajطبق رابطه زیر، ضرب شود
نکته ی قابل توجه در این رابطه این است که تغییرمکان حداکثر و تغییرمکان میانگین به صورت مطلق هستند و نه نسبی
منبع: کانال مهندس رضا سلطان آبادی
